چرم وگان چیست + معرفی انواع چرم گیاهی

بزرگ‌ترین ایراد چرم طبیعی، آسیب رساندن آن به محیط زیست است. متأسفانه فرآیند تولید چرم باعث آسیب شدید به محیط زیست می‌شود؛ یکی از بهترین راه ها برای به حداقل رساندن این آسیب، استفاده از چرم گیاهی است.

اصطلاح چرم گیاهی یا چرم وگان، به دو مفهوم اشاره دارد که گاهی ممکن است باعث سردرگمی افراد شود؛ ما در این مقاله به صورت کامل هر دو مفهوم را برایتان توضیح می‌دهیم تا دچار ابهام نشوید.

مفهوم چرم گیاهی یا چرم وگان

همانطور که در بالا ذکر شد اصطلاح چرم وگان یا چرم گیاهی به دو مفهوم اشاره دار:

• چرم گیاهی که منشا تولید چرم گیاهان یا میوه ها هستند.
• چرم حیوانی که از روش های سنتی و گیاهی دباغی شده است و آن را با نام چرم وگان یا چرم گیاهی نیز می‌شناسند.

در ادامه به توضیح هر کدام خواهیم پرداخت.

پیدایش چرم با منشا گیاهی

بر خلاف باور عموم، چرم گیاهی یک پدیده نوظهور در صنعت مد و پوشاک نیست. به صورت خلاصه، تولید اولین چرم گیاهی در زمان جنگ های جهانی بود؛ دقیقا زمانی که چرم طبیعی بسیار کمیاب و سهمیه بندی شده بود. در نخست این آلمانی ها بودند که سعی در پیدا کردن جایگزینی مناسب برای چرم طبیعی بودند و تقریبا به یک نمونه نیز دست یافتند و آن را پرستاف ( Presstoff ) نام گذاری کردند.

بزرگ‌ترین عیب پرستاف، عدم دوام آن بود و همین مسئله باعث شد تا از آن استقبال نشود. سال ها بعد برای تلاشی دوباره یک شرکت آمریکایی که در زمینه لاستیک سازی فعالیت می‌کرد، به نوع جدیدی دست پیدا کرد که آن را تحت عنوان نایوگاید نامگذاری کرد.

نایوگاید به دلیل شباهت ظاهری بسیار زیاد با چرم طبیعی و البته دوامی به مراتب بهتر از پرستاف، توانست تا در بین عموم مردم بسیار محبوب شود و مورد استقبال قرار گیرد.

مراحل تولید چرم با منشا گیاهی

تولید چرم وگان با منشا گیاهی شامل پنج مرحله است که در ادامه برایتان به صورت کامل بیان می‌کنیم.

مرحله اول : ماده پایه

در مرحله اول از تولید چرم وگان، باید یک ماده را به عنوان ماده پایه انتخاب کنیم؛ که معمولا بهترین انتخاب، استفاده از کتان یا الیاف پلی استر خواهد بود.

مرحله دوم : پلاستیک متصل کننده

در مرحله دوم، باید ماده ای پلاستیکی را انتخاب کنیم تا باعث اتصال مواد به یکدیگر شود. این ماده می‌تواند از سوخت های فسیلی نظیر پلی اورتان که نشان اختصاری (PU) و یا پلی وینیل کلراید با نشان اختصاری (PVC) باشند تا به محیط زیست نیز آسیبی وارد نشود.

مرحله سوم : ذوب و اتصال مواد

در قدم سوم از تولید، باید ماده پلاستیکی انتخابی را ذوب کرده و آن را به ماده پایه متصل کنید.

مرحله چهارم : برش چرم

در انتها شروع به برش زدن چرم بدست آمده، بر اساس نیاز محصول خود خواهیم کرد.

نحوه تولید چرم گیاهی با منشا حیوانی

برای تولید چرم گیاهی با منشا حیوانی، باید در ابتدا پوست حیوان را پاکسازی کنیم؛ این پاکسازی شامل حذف مو ها، بافت های اضافه و چربی های پوست است. در ادامه پوست پاکسازی شده را در آب و تانن قرار خواهیم داد. این کارا در تعداد دفعات زیاد و به مدت 15 روز انجام می‌دهیم. تکرر این عمل باعث می‌شود که آب و تانن گیاهی وارد پوست شود تا باعث افزایش مقاومت چرم و کیفیت آن شود.

تولید چرم به روش سنتی و با استفاده از محلول آب و تانن گیاهی بسیار دشوار و زمان بر تر از روش کرومی است، اما این روش آسیبی به محیط زیست وارد نخواهد کرد. از این رو به چرم بدست آمده، بخاطر استفاده از تانن گیاهی در فرآیند دباغی چرم گیاهی گفته می‌شود.

انواع چرم گیاهی

این طرز تفکر که چرم گیاهی صرفا از پلاستیک تولید شده و فاقد تنوع است، به کلی اشتباه است. چرم گیاهی میتواند از انواع میوه و گیاهان بدست می‌آید تعدادی از آن شامل:

• چرم سیب
• چرم آناناس
• چرم انبه
• چرم انگور
• چرم نارگیل
• چرم موز
• چرم ذرت
• چرم قارچ
• چرم قهوه
• چرم کاکتوس
• چرم چوب پنبه

در ادامه به توضیحی مختصر برای هر کدام خواهیم پرداخت.

چرم سیب

ابتدا تفاله های خشک سیب را پودر می‌کنیم. پس از پودر کردن، ماده پایه و متصل کننده را با تفاله های سیب و رنگدانه ترکیب خواهیم کرد؛ ترکیب بدست آمده را بر روی صفحه ای صاف و بزرگ پهن می‌کنیم تا این ترکیب خشک و سفت شود. در نهایت ماده بدست آمده یک چرم گیاهی و از نوع چرم سیب است.

چرم آناناس

چرم پیناتکس (Pinatex) یا چرم آناناس، یک چرم گیاهی با منشا میوه آناناس است. این نوع چرم شباهت زیادی با چرم طبیعی از نظر مقاومت و دوام دارد. این چرم از برگ میوه آناناس و مقداری از خوده میوه تولید می‌شود.

چرم انبه

چرم انبه، از دیگر جایگزین های گیاهی چرم طبیعی است. یکی از برند هایی که اقدام به تولید چرم از میوه انبه کرده است LUXTRA است.

چرم انگور

چرم انگور، که از تفاله های انگور بدست می‌آید. این محصول فرآیند تولید راحت و کم هزینه ای دارد. چرم انگور عمدتا تولید شرکتی به اسم Vegea است که یک شرکت ایتالیایی است.

چرم نارگیل

چرم نارگیل، نمونه ای دیگر است که از دیواره های داخلی نارگیل و آب آن چرم بدست می‌آید.

چرم موز

مالائی یا به عبارتی الیاف موز هم نوعی چرم گیاهی است. مالائی نوعی باکتری رشد یافته است که گاها با نام چربی شیر نیز شناخته می‌شود.

باکتری مالائی، الیاف موز را تخمیر و خشک خواهد کرد که باعث تشکیل بافتی مشابه چرم طبیعی می‌شود. این چرم بدست آمده تجزیه پذیر، بی خطر برای محیط زیست و ضد آب است. وجود این ویژگی ها باعث شده تا چرم موز به بهترین چرم گیاهی تبدیل شود.

چرم ذرت

چرم ذرت، از دیگر نمونه های چرم گیاهی که از تفاله های ذرت بدست می‌آید.

چرم قارچ

چرم قارچ، تنفس بیشتری نبسبت به چرم های حیوانی دارد، به سبب این امر چرم قارچ تجدید پذیری بیشتری دارد. در فرآیند تولید کلاهک های قارچ را به روش دباغی تبدیل به چرم می‌کنند.

چرم قهوه

اگر چرم گیاهی محبوبی بخواهید، میتوان به چرم قهوه اشاره کرد. با تمیز و خشک کردن تفاله های قهوه، آن را تبدیل به پودر کرده و با استفاده از ماده متصل کننده و ماده پایه، چرم قهوه تولید می‌شود. چرم قهوه عموما به صورت لایه و روکش در محصولات چرمی استفاده می‌شود.

چرم کاکتوس

چرم Desserto یا به اصطلاح چرم کاکتوس، ظاهر و بافتی کاملا شبیه چرم طبیعی دارد. می‌توان گفت بهترین جایگزین چرم طبیعی، چرم کاکتوس است. پس از رشد کامل گیاه کاکتوس، برگ ههای آن را چیده و به شکلی خمیری در آورده می‌شود و پس از خشک شدن، رنگ شده و آماده استفاده در انواع محصولات چرمی خواهد بود.

چرم چوب پنبه

چرم چوب پنبه، از لایه های بیرونی درخت بلوط تولید می‌شود که همین امر منجر به قطع نشدن درخت می‌شود. چوب پنبه پس از بازه زمانی حدودا 6 ماهه خشک شده و پس از خشک شدن، آن را بخاپز میکنند تا پچوب پنبه منعطف شود.

در نهایت چوب پنبه را فشرده و گرم می‌کنند و سپس توسط دستگاه های خاصی آن را برش می‌دهند. از ویژگی های خوب چرم چوب پنبه می‌توان به مقاومت بالا در برابر سایش، ضد آب بودن، جلوگیری از جنگل زدایی، قابلیت بازیافت، تخریب پذیر و طول عمر بالا اشره داشت.

مزایای چرم گیاهی

مزایای چرم گیاهی اگر از چرم طبیعی بیشتر نباشد، قطعا کمتر هم نخواهد بود.

• زیبایی ظاهری
• دوام و کیفیت بالا
• عدم آسیب به محیط زیست
• رایحه دلنشین

موارد بالا را می‌توان به عنوان اصلی ترین مزیت چرم گیاهی دانست.

زیبایی ظاهری

چرم گیاهی فاقد هرگونه پوشش یا لایه ای است و به طور کامل طبیعی است. همین طبیعی بودن چرم گیاهی است که ظاهری زیبا و دلفریب را برای همه محصولات تولید شده با این نوع چرم به ارمقان خواهد آورد.

دوام و کیفیت بالا

در فرآیند تولید از هیچگونه ماده شیمیایی استفاده نمی‌شود، به سبب این امر سطحی سالم و ارگانیک دارد که باعث دوام و کیفیت بالای محصولات می‌شود.

عدم آسیب به محیط زیست

چرم گیاهی از پوست گیاه یا میوه ها بدست می‌آید. بنابر این هیچ گونه حیوانی برای تولید این نوع از چرم کشته نخواهد شد؛ همچنین در فرآیند به عمل آوری چرم هم از هیچ گونه ماده شیمیایی استفاده نمی‌شود. پس می‌توان گفت که چرم گیاهی هیچ آسیبی به محیط زیست وارد نمیکند و دوست دار طبیعت است.

رایحه دلنشین

در فرآیند تولید چرم گیاهی از تانن گیاهی استفاده می‌شود که به سبب آن چرم بدست آمده بسیار خوش رایحه خواهد بود؛ اما در چرم های طبیعی و کرومی این امکان وجود دارد همچنان بوی حیوان باقی مانده باشد.

مراقبت از چرم گیاهی

اگر محصولی دارید که از چرم گیاهی است، حتما موارد ذکر شده در پایین را رعایت کنید تا دوام محصول خود را بالا ببرید.

نگهداری صحیح

محصول خود را در جایی مناسب قرار دهید تا از دفرمه شدن آن جلوگیری شود و یا اگر کیفی دارید که قصد استفاده از آن را برای مدت طولانی ندارید، داخل آن را کاغذ یا روزنامه پر کنید تا همیشه شکیل و مرتب بماند. همچنین محصول چرم گیاهی خود را در جایی خشک و خنک، به دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت بالا نگهداری کنید.

تمیز کردن مداوم

برای حفظ کیفیت محصول چرم خود بهتر است تا به طور مداوم آن را با پارچه تمیز کرده و مانع تجمع گرد و غبار در سطح آن شوید. همچنین میتوانید از واکس های مخصوص برای حفظ زیبایی و کیفیت محصول خود استفاده کنید. در نظر داشته باشید که برای چرم گیاهی از واکس های گیاهی استفاده کنید.

سخن پایانی

در این مقاله سعی داشتیم تا شما را با معنا و مفهوم چرم گیاهی آشنا کنیم. به طور خلاصه چرم وگان دارای دو مفهوم بود؛ مفهوم اول که نشان دهنده یک چرم تولید شده با منبع گیاهی بود و مفهوم دوم آن چرمی با منشا حیوانی اما به عمل آمده با روش دباغی سنتی بود. همچنین به معرفی تعدادی از چرم های گیاهی معروف مانند چرم سیب، چرم آناناس و چرم کاکتوس پرداختیم و از مزایای چرم گیاهی برایتان گفتیم.